به گزارش «اخبار خودرو»،سال 98 را رویاییترین سال ممکن بورس خواندهاند، سالی که بازدهی بازار سهام درآن بیش از 200 درصد بود. در این بین گروه خودرویی بهعنوان یکی از لیدرهای اصلی بازار، رشد بسیار شتاباتی را تجربه کرد و ارزش کل بازار این صنعت بورسی در سالی که گذشت بیش از سهبرابر شد.
این امر به دو دلیل عمده رخ داد. اول تحت تاثیر رشد فزاینده شاخص کل بورس و دوم به دلیل افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی خودروییها، این صنعت بورسی با استقبال بسیار زیادی روبهرو شد و نقدینگی بسیار زیادی را جذب خود کرد. در این رابطه، حمیدرضا افشار، کارشناس بازار سهام در گفتوگو با روزنامه «دنیای خودرو» به بررسی و تحلیل گروه خودرویی و کلیت بازار سهام در سال 98 پرداخته است.
در یک نگاه کلی وضعیت بازار سهام در سالی که گذشت را چگونه ارزیابی میکنید؟
اگر بخواهیم در یک جمله سال 98 را برای بازار سرمایه توصیف کنیم، میتوانیم به جرات بگوییم امسال طلاییترین سال تاریخ بورس بود. در ابتدا باید مقایسهای بین امسال و سال 92 داشته باشیم که مشابهتهایی با سال 98 داشت. شاید وقتی از خارج بازار و بهصورت عام به بازار در این دو سال نگاه کنیم، در هر دو سال شاهد رشد قابل ملاحظهای باشیم، ولی مزیت سال 98 در قیاس با سال 92 در این است که حجم معاملات و ارزش آن اصلا قابل مقایسه نبود و این مهم به افراد زیادی اجازه سودگیری داد.
همچنین اکثریت سهمهای بازار بهراحتی معامله میشدند و کمتر پیش آمد کسی قادر به خرید سهم مورد نظر نباشد. ضمنا بازده بازار بورس نسبت به بازارهای موازی قابل مقایسه نبود و خیلی از فعالان حرفهای سودهای قابل توجهی بهدست آوردند و شاید به جرأت بتوان گفت افراد کمی در بازار امسال زیان کردند. البته آن دسته از معاملهگرانی که بدون تحلیل و به صرف هیجان وارد بازار شدند، احتمالا زیانهایی داشتهاند.
آیا این حد از رشد بورس قابل تصور بود؟
اگر بخواهیم از ابتدای سال به بازار نگاه کنیم، بسیاری از کارشناسان از همان ابتدای سال به بازار امیدوار بودند، بهطوریکه حتی در نمایشگاه بورس و بیمه ابتدای سال بسیاری از فعالان بر این مسأله اتفاق نظر داشتند. البته با توجه به رشد چشمگیر دلار چنین مسألهای محتمل به نظر میرسید، اما مسأله تحریمها و مسائل سیاسی بینالمللی و مشکلات بعضا داخلی، عدهای را بیمناک میکرد. این درحالی است که شاخص کل در فروردین 180هزار واحد بود و در همین چند وقت قبل تا محدوده 550هزار واحد نیز رشد داشته است.
دورههای رشد بازار در سال جاری چگونه بود؟
از نظر بنده بازار را در سال جاری میتوان به دو بخش تقسیم کرد؛ یک بخش از ابتدای سال تا حدود آبانماه که بهخاطر اخبار فاندامنتالی و بحــــــث نرخ دلار و... بازار تا حدود 350هزار واحد رشد داشت. بخش دوم نیز از آبانماه شروع شد که حجم معاملات شارژ مجدد شد و بهوضوح پولی هوشمند و قوی به بازار تزریق شد و تا اسفندماه نیز مدام شارژ میشد؛ بهطوریکه با هیچ اتفاقی اجازه اصلاح به بازار نمیداد.
وضعیت ریسکهای سیستماتیک در سال 98 به چه ترتیبی بود؟
از نظر ریسکهای سیاسی و سیستماتیک بازار با عوامل زیادی روبهرو بود، ولی بازار بهخاطر بحثهای بنیادی مانند بحث افزایش سرمایهها یا بالا رفتن نرخهای فروش یا افزایش تعداد فروش محصولات و... واکنشی به اتفاقات نشان نمیداد. همچنین قدرت پول مسیر بازار را هموار کرد تا این که کرونا و جنگ نفتی عربستان و روسیه ترمز بازار را کشیدند.
با توجه به نزول این روزهای بازار در میانمدت وضعیت بازار به چه سمتی حرکت خواهد کرد؟
شاید در بازه زمانی فعلی اصلاح شاخص (قیمتی یا زمانی یا هر دو) رخ بدهد، ولی به احتمال قوی روند میانمدت بازار صعودی است. این در حالی است که هماکنون بورس به مکانی برای کنترل تورم و نقدینگی جامعه تبدیل شده و بعید است به این راحتی و زودی، نقدینگی از آن خارج شود.
وضعیت گروه خودرویی را در سالجاری چگونه دیدید؟
در مورد گروه خودرویی از ابتدای سال بحث افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی داراییها برای دو شرکت خودروسازی بزرگ سایپا و ایرانخودرو داغ شد و در طول سال رفتهرفته به باقی گروه نیز سرایت کرد و بهمرور شدت گرفت و همین امر موجب رشد چشمگیر نمادهای این گروه شد، بهطوریکه هر سهم ایرانخودرو که سال گذشته با قیمت 270 تومان به زحمت معامله میشد، با حجمگیریهای قابل ملاحظه بالای 1300 تومان هم رفت.
از سوی دیگر، حالا همه منتظر نهاییشدن بحث افزایش سرمایه هستند تا ببینند بعد از خارجشدن از زیان، عملکرد سالهای آتی این گروه به چه صورت خواهد بود و آیا اینبار مدیران توانایی کنترل مسائل و سودساز نگه داشتن این صنعت را دارند، یا باز روز از نو و روزی از نو و باز هم چند سال دیگر دوباره باید منتظر تجدید ارزیابی باشیم.
روند این صنعت در سال آتی به چه سمت وسویی خواهد رفت؟
با توجه به اینکه خودروییها در ششماه اخیر به مدد افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی داراییها رشد شتابان و فزایندهای را پشت سر گذاشتند، در سال بعد باید اتفاقات عملیاتی و بنیادی در این شرکتها رخ دهد تا آنها دوباره بتوانند در مدار صعود قرار بگیرند.
افزایش تولید و فروش میتواند ازجمله مسائلی باشد که خودروییها را با رشد دوباره مواجه کند، این در حالی است که اگر کلیت بازار همچنان با صعود همراه باشد، میتوان امیدوار بود خودروییها نیز با توجه به همین موضوع رشدهایی را تجربه کنند، اما باید توجه داشت که این وضعیت بهمانند سالجاری شتابان نخواهد بود و انتظار میرود اگر رشدی هم در کار باشد، منطقی و آهسته باشد.